انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور در راستای مأموریت دیده‌بانی و شفاف‌سازی نظام تأمین مالی نوآوری، گزارش سالانه عملکرد بازیگران این حوزه در سال ۱۴۰۳ را منتشر کرد.
این گزارش به‌عنوان یک مرجع تحلیلی، روندها، ظرفیت‌ها و چالش‌های اصلی اکوسیستم تأمین مالی نوآوری را مستند کرده و تصویری جامع از وضعیت سرمایه‌گذاری، تسهیلات، ضمانت‌نامه‌ها و ابزارهای نوین مالی ارائه می‌دهد.
سید محمدحسین سجادی نیری – رئیس هیئت‌مدیره انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور
«اکوسیستم نوآوری کشور در حال ورود به مرحله‌ای تازه است؛ مرحله‌ای که نیازمند تصمیم‌سازی مبتنی بر داده است. این گزارش تلاشی است برای دیده‌بانی دقیق و شفاف از وضعیت تأمین مالی، تا همه بازیگران—دولتی و خصوصی—بتوانند بر پایه اطلاعات واقعی، تصمیم‌های مؤثر بگیرند. ما باور داریم شفافیت و هم‌افزایی، کلید رشد این زیست‌بوم است.»
عباسعلی کارشناس – دبیر انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور
«رشد عملکرد نهادهای مالی نوآوری در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که نقش بخش خصوصی در تأمین مالی نوآوری بیش از گذشته پررنگ شده است. این مسیر اگر با سیاست‌گذاری هوشمند و ابزارهای مالی متنوع همراه شود، می‌تواند موتور محرک توسعه اقتصاد دانش‌بنیان کشور باشد.»
امیرحسام بهروز – دبیر جایزه ملی تأمین مالی فناوری و نوآوری (INTIFA)
«راه‌اندازی جایزه ملی تأمین مالی فناوری و نوآوری، نقطه عطفی در مسیر توسعه نظام مالی نوآوری کشور است. این جایزه فرصتی برای الگوسازی، شناسایی نهادهای برتر و تقویت اعتماد به سازوکارهای مالی نوآورانه است.»
نکات کلیدی و یافته‌های اصلی
- افزایش سرمایه ثبت‌شده اعضای انجمن از ۹ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۱۷ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳؛ نشانه‌ای از رشد و بلوغ نهادهای مالی نوآوری.
- رشد چشمگیر سرمایه‌گذاری خطرپذیر و رسیدن به رقم ۱۶.۱ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳.
- ضمانت‌نامه‌ها با رشد ۲.۲ برابری به بیش از ۴۵ هزار میلیارد تومان رسیده‌اند.
- حجم تسهیلات اعطایی ۸.۳ هزار میلیارد تومان بوده و تأمین مالی جمعی نیز با رشد ۳ برابری به ۱۲.۸ هزار میلیارد تومان رسیده است.
- تمرکز ۶۵٪ قراردادهای سرمایه‌گذاری در استان تهران نشان‌دهنده تمرکز جغرافیایی بازار سرمایه‌گذاری است.
- تعداد اعضای انجمن به ۱۶۴ عضو فعال در ۷ گروه تخصصی رسیده است.
- نرخ نکول ضمانت‌نامه‌ها تنها ۰.۴۶٪ بوده که نشان از ثبات و بلوغ ابزارهای تضمین دارد.
محورهای اصلی گزارش
- سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم
- تسهیلات مالی و منابع تأمین آن
- ضمانت‌نامه‌ها و عملکرد آن‌ها
- ارزش‌گذاری دارایی‌ها و پروژه‌های فناورانه
- تأمین مالی جمعی
- پیوست‌های تخصصی
نکات برجسته و دستاوردهای ویژه
نقشه بازیگران تأمین مالی
در جریان تهیه گزارش ۱۴۰۳، ۵۲۴ نهاد و شرکت دولتی و خصوصی فعال در حوزه تأمین مالی فناوری و نوآوری شناسایی شدند؛ از جمله صندوق‌های پژوهش و فناوری، صندوق‌های CVC، ارکان بازار سرمایه، شتاب‌دهنده‌ها، پارک‌های علم و فناوری و سکوهای تأمین مالی جمعی.
این اقدام نخستین گام برای طراحی نظام رتبه‌بندی و اعتبارسنجی نهادهای مالی نوآوری در کشور است.
تنوع ابزارها و قراردادها
بیش از ۸۱٪ قراردادهای سرمایه‌گذاری از نوع سهامی بوده‌اند و سایر قراردادها شامل مدل حق‌الامتیاز (رویالتی)، قرض قابل تبدیل به سهام و مشارکت پروژه‌ای هستند. این تنوع ابزارها، انعطاف بازار سرمایه‌گذاری خطرپذیر را افزایش داده است.
تجربه‌های خروج سرمایه‌گذاران
برای نخستین بار، بخشی از گزارش به معرفی تجربه‌های خروج سرمایه‌گذاران خطرپذیر اختصاص یافته است. این موضوع نشانه‌ای از بلوغ نسبی بازار سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران است و می‌تواند الگوهایی برای سایر سرمایه‌گذاران فراهم کند.
جایزه ملی تأمین مالی فناوری و نوآوری (INTIFA)
در سال ۱۴۰۴، جایزه ملی تأمین مالی فناوری و نوآوری ایران (INTIFA) متولد شد؛ این جایزه با هدف الگوسازی، سیاست‌گذاری مالی منسجم و تقدیر از نهادهای اثرگذار شکل گرفته و بستری برای توسعه ابزارهای مالی نوآورانه در کشور فراهم می‌کند.
این گزارش به عنوان یک سند تحلیلی و سیاستی، مسیر رشد نظام تأمین مالی نوآوری در کشور را ترسیم می‌کند.
افزایش سرمایه‌گذاری‌ها، رشد چشمگیر ضمانت‌نامه‌ها، جهش تأمین مالی جمعی و افزایش تعداد بازیگران فعال، نشانه‌ای از ظرفیت‌های در حال گسترش این زیست‌بوم است. هم‌زمان، تمرکز جغرافیایی، نیاز به تنوع بیشتر ابزارهای مالی، تقویت حمایت‌های سیاستی و اصلاح ساختارهای تنظیم‌گری از جمله موضوعاتی است که در مسیر پیش‌رو باید مورد توجه قرار گیرد.
